Jesienne astry, potocznie zwane też marcinkami, stanowią piękne zakończenie lata. Zakwitają właśnie wtedy, kiedy inne gatunki roślin powoli szykują się do zimy, gubią liście i obumierają. Taki kolorowy akcent przyciąga zarówno uwagę ludzi, jak i wszelkiej maści zapylaczy, a więc ma on duże znaczenie nie tylko wizualne, ale i praktyczne (środowiskowe). Opiszę tu bardzo podobne (głównie z kwiatów) 3 gatunki „marcinków”: astrer nowobelgijski (Aster novi-belgii), aster nowoangielski (Aster novi-angliae) oraz aster krzaczasty (Aster dumosus).
Wygląd
Aster krzaczasty, to niewielka, dorastająca do 20-50 cm wysokości, w zależności od odmiany, bylina. Na jej wysokość wpływa również jej wiek oraz warunki uprawy. Jest dość ekspansywna, co ułatwiają jej podziemne rozłogi. Posiada wąskie, ciemnozielone liście.
Aster nowoangielski, to wysoka, bo dorastająca do 150 cm wysokości bylina. Posiada sztywne, mocno rozgałęzione w górnej części pędy pokryte szorstkimi włoskami (cecha odróżniająca go od astra nowobelgijskiego). Liście jego są szarawe i wąskie, kutnerowato owłosione. Późnym latem od dołu zasychają, więc warto podsadzać je niskimi bylinami utrzymującymi długo liście. Co istotne, korzenie nie wytwarzają rozłogów, a więc nie jest to tak ekspansywna roślina, jak jego kuzyni.
Aster nowobelgijski, to nieco niższa, bo dorastająca do 100-120 cm wysokości bylina. Pędy rozgałęzione w górnej części. Posiada ciemnozielone, wąskie liście. Zarówno łodyga, jak i liście gładkie, bez włosków. Gatunek ten, podobnie jak aster krzewiasty, wytwarza rozłogi, a więc jest stosunkowo ekspansywną rośliną.
Kwiaty i owoce
„Marcinki” kwitną od sierpnia do października, a przy łagodnej jesieni i dłużej. Obecnie na rynku istnieje cała gama kolorystyczna u każdego gatunku. Kwiaty mogą być białe, różowe, fioletowe, czy niemal czerwone i niebieskie, plus cała gama odcieni pomiędzy. Ciekawie wyglądają odmiany o pełnych kwiatach. Należy jednakże pamiętać, że takie rośliny często mogą potrzebować podpór, gdyż pod ciężarem deszczu mogą się łamać.
Owocem są niełupki.
Wymagania
Jesienne astry nie są bardzo trudne w uprawie, ale wymagają gleby żyznej lub bardzo żyznej i niezbyt suchej oraz słonecznego stanowiska. Wytrzymują mróz do -28,8 *C, a co bardziej zaprawione w bojach nawet do -45,5 *C. Co kilka lat wymagają rozsadzania karpy i dosypania świeżej ziemi lub kompostu. Dotyczy to zwłaszcza astra krzaczastego i nowobelgijskiego, które swoimi rozłogami mocno wyjaławiają glebę. Kolejną cechą wspólną powyższych gatunków jest nieodporność na choroby grzybowe, zwłaszcza mączniaka prawdziwego, a więc konieczne jest opryskiwanie fungicydami.
Zastosowanie
Polecane na słoneczne rabaty, do wiejskich ogrodów i jesiennych kompozycji kolorystycznych. Aster krzaczasty może rosnąć również na żyznym skalniaku, natomiast gatunki wysokie nadają się na kwiat cięty.
Źródła:
Hellwing Z. 1975. Byliny w parku i ogrodzie. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśnicze, Warszawa, ss: 66-72.
Marcinkowski J., Marcinkowska-Chojnacka N. 2016. Katalog roślin drzewa krzewy byliny. Agencja Promocji Zieleni Sp. z o. o., Warszawa, ss: 342-343.
Marcinkowski J. 2005. Katalog bylin. Agencja Promocji Zieleni Sp. z o. o., Warszawa, ss: 17-18.
e-katalogroslin.pl, dostęp 15.10.2021 r.