Rodzina jasnotowatych, inaczej też zwana wargowymi (Labiatae), to kolejna, liczna grupa roślin. Jest ona bardzo popularna w ogrodach i kuchni ze względu na obecność w ich tkankach olejków eterycznych. Wiele roślin z tej rodziny potocznie nazywamy ziołami. Posiadają one właściwości lecznicze bądź walory smakowe, a nieraz i jedno, i drugie. Nazwa „jasnotowate” pochodzi oczywiście od jednego z przedstawicieli tejże rodziny. Nazwa „wargowate” pochodzi od typu kwiatu posiadającego tak zwaną „wargę”.
Jasnotowate, to rośliny dwuliścienne. Dzielą się one na około 200 rodzajów i ponad 3 500 (niektóre źródła podają, że liczba ta wynosi aż 7 200) gatunków. Spotkać je można niemal na całej kuli ziemskiej. Najliczniej występują w miejscach ciepłych i suchych, a więc w rejonach Morza Śródziemnego. Przedstawicielami tej rodziny w Polsce są na przykład: dąbrówka rozłogowa, jasnota biała, macierzanka piaskowa, bluszczyk kurdybanek czy lebiodka pospolita.
Cechy rodziny:
w tej rodzinie występują głównie rośliny zielne
posiadają 4-kanciastą łodygę
liście ułożone są naprzeciwlegle, krzyżujące się parami
kwiat grzbiecisty (wargowy), często miododajny, zapylany przez owady
kwiatostanem jest wierzchotka dwudzielna, dwurzędka podwójna lub kwiaty ułożone w niby okółku
owocem jest 4-dzielna rozłupnia
wiele gatunków zawiera olejki eteryczne
Gatunki opisane
Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea)
Odętka wirginijska (Physostegia virginiana)