Juka karolińska

Yucca filamentosa, yukka, jukka, juka karolińska (ogrodowa), to odmiany nazwy tej samej rośliny. Można powiedzieć, że mamy tu całą ewolucję spolszczania tego wyrazu. Porównywalny jest on do procesu wdrażania tych roślin do naszych ogrodów i popularyzacji ich. Co prawda ten pochodzący z południowej części Stanów Zjednoczonych gatunek zawitał do Polski już kilkadziesiąt lat temu, jednakże dopiero w ostatnich kilku latach stał się bardziej popularny. Zawdzięcza to między innymi temu, że bardzo dobrze komponuje się z prostymi, żwirowymi ogrodami, aktualnie dość często zakładanymi.

Wygląd

Juka, to okazała (w naszych warunkach) bylina osiągająca 70 cm wysokości, a z kwiatostanem nawet 2 metry. Posiada zdrewniałe pędy przyziemne, przeważnie bez pnia, szeroko rozrastające się i wydające rozety, dzięki czemu tworzy mocno zadarniające skupiska. Liście długie, mieczowate, dość sztywne i ciemnozielone lub sinozielone. W obiegu znajdują się również odmiany o kremowożółto-zielonych liściach, takie jak 'Bright Edge’ czy 'Color Guard’. Osiągają długość 30-50 cm oraz szerokość 2-10 cm. Ich cechą charakterystyczną jest obecność wielu oddzielających się, jasnych włókien na brzegach. Co istotne, roślina ta jest zimozielona, a więc nie gubi liści na zimę.

Kwiaty i owoce

Roślina ta wytwarza wysokie, mierzące 1-2 metry wysokości, kwiatostany, na których w lipcu i sierpniu pojawia się masa dzwonkowatych, zwisających kwiatów zebranych w luźne wiechy. Są one kremowobiałe, z wierzchu lekko zielone i osiągają wielkość do 6 cm.

Ważna informacja: każdy osobnik kwitnie raz w życiu i to dopiero w 2-5 roku. Później powoli obumiera, a na jego miejsce pojawiają się rośliny potomne, które w kolejnych latach również tylko raz zakwitną. Należy więc cierpliwie czekać na kwiatostan, a jest na co czekać, gdyż jest on wyjątkowo efektowny. Jeśli kupujemy okaz już kwitnący, należy się spodziewać dłuższej przerwy, gdyż roślina musi się dobrze ukorzenić, następnie rozmnożyć i dopiero wtedy potomstwo wyda nowy kwiat. Początkowo mogą kwitnąć co 2-3 lata. Wraz z upływem czasu pojawi się tyle nowych rozet, że dadzą wrażenie corocznego kwitnięcia, a także pojawi się więcej, niż tylko jeden kwiatostan w danym roku. Należy jednak założyć, że będzie to miało miejsce po wielu latach. Dojrzałe i pięknie kwitnące kępy juki mają nieraz 20-30 lat. Broń Boże nie wykopywać, „bo nie kwitnie”. Żadna nie zakwitnie wcześniej, niż się nie rozgości i nie rozmnoży, a tak stracimy te lata, przez które juka już u nas rosła.

Owoce juki, to suche torebki, jednakże w naszych warunkach nie zawiązują się.

Wymagania

Juka, ze względu na swoje półpustynne pochodzenie, dość dobrze znosi suszę. Wymaga żyznej lub średnio żyznej, przepuszczalnej, ale i wapiennej ziemi. Na podmokłych terenach obumiera. Podczas sadzenia warto dodać dolomitu lub wapna oraz piasku do ziemi. Odradzam sadzenie blisko iglaków, gdyż igły zakwaszają glebę. Polecam natomiast przy różach, a także zasadolubnych roślinach skalnych. Stanowisko słoneczne lub półcieniste, ale osłonięte. Jest to roślina mrozoodporna, wytrzymująca mrozy do -28,8*C (5 strefa mrozoodporności).

Zastosowanie

Jak wspomniałam na początku, juki świetnie się odnajdują we współczesnych, surowych nasadzeniach wśród żwiru. Efektowne są również na skalniakach i skarpach. Dobrze wygląda z innymi roślinami znoszącymi suszę, również z trawami. Ze względu na swoje rozmiary, nadaje się również jako soliter.

Źródła:

1. Związek Szkółkarzy Polskich, Marcinkowski J., Marcinkowska-Chojnacka N. 2016. Katalog roślin. Agencja Promocji Zieleni Sp. z o. o., Warszawa, s:382.

2. Hellwing Z. 1975. Byliny w parku i ogrodzie. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśnicze, Warszawa, ss: 225-226.

3. e-katalogroslin.pl, dostęp: 15.07.2020 r.