Embedded Files
Owoce
Owoce
Zdj. 1 Bez koralowy, owoce typu pestkowiec, 28.06.2021 r.
Powstanie owocu oraz nasion stanowi ostatni etap w sezonie wegetacyjnym. Od momentu wypuszczenia pierwszego listka wiosną jest to główny cel – rozmnożyć się. Nie zawsze się to udaje. Czasami problem stanowi pogoda (przemarzanie kwiatów, zbicie przez grad czy wypalenie pyłku przez słońce), czasami zwierzęta (zgryzanie, łamanie czy inne uszkodzenia pędów), a czasami winę ponosi człowiek zrywając kwiaty, „żeby ładnie wyglądały w wazonie”
Owoce dzielą się na właściwe i pozorne. Owoc właściwy rozwija się po zapyleniu z zalążni. Wewnątrz niego znajdują się nasiona. Składa się ze wspomnianych nasion i owocni, która jest przekształconą ścianą zalążni słupka. Owoc pozorny rozwija się z rozrośniętego i zmięśniałego dna kwiatowego.
Ryc. 1 Owoce suche, pękające a – mieszki kaczeńca, b – mieszek ostróżki, c – strąk, d – łuszczyna, e – łuszczynka, f – otwarta łuszczynka z widoczną fałszywą przegrodą, g – torebka maku, h – puszka, i – torebka bnieca, j,k – dwudzielna rozłupnia kminku, l- rozłupnia dąbrówki
Owoce mogą być mięsiste bądź suche, w zależności od konsystencji owocni.
Owoce suche dzielimy na pękające i niepękające (zamknięte).
Owocami suchymi, pękającymi są: mieszek, strąk, łuszczyna, łuszczynka, torebka oraz puszka (odmiana torebki).
Mieszek powstaje z jednego owocolistka i pęka po jednej stronie.
Strąk również powstaje z jednego owocolistka, ale pęka po całości dzieląc się na dwie części.
Łuszczyna i łuszczynka powstają z dwóch owocolistków, a podczas dojrzewania pęka, przy czym dwie klapy odpadają, a pozostaje błona, do której przyczepione są nasiona. Łuszczyna jest dłuższa, niż szersza, natomiast łuszczynka na odwrót.
Torebka powstaje z zalążni zrośniętej z dwóch lub więcej owocolistów, dzięki czemu może być jedno- lub wielokomorowa. Taki owoc może otwierać się na kilka sposobów. Może pękać wzdłuż przegród, wzdłuż komór bądź nasiona wypadają przez specjalne otworki.
Puszka to torebka otwierająca się przez odpadnięcie wieczka.
Do owoców suchych, niepękających zaliczamy: orzech, orzeszek, skrzydlak, ziarniak, niełupka oraz rozłupnia.
Orzech powstaje z dwóch lub więcej owocolistków i posiada bardzo twardą owocnię niezrośniętą z nasieniem.
Orzeszek powstaje z tylko jednego owocolistka.
Skrzydlak, to orzech opatrzony skrzydełkiem ułatwiającym przenoszenie owocu z pomocą wiatru.
Ziarniak charakteryzuje się całkowitym zrośnięciem owocni z nasionem.
Niełupka posiada skórzastą owocnię nie zrośniętą z nasieniem.
Rozłupnia powstaje z kilku owocolistków, z wielokrotnych słupków i po dojrzeniu rozpada się na kilka mniejszych owocków – rozłupek.
Ryc. 2 Owoce suche, niepękające a – ziarniak, b – niełupka chabru, c – niełupka krwawnika, d – orzech dymnicy, e – orzech leszczyny, f – skrzydlak wiązu, g – rozłupnia oskrzydlona, h – skrzydlak jesionu
W owocach mięsistych występuje miękka, soczysta owocnia, która dzieli się na trzy warstwy: zewnętrzną – naowocnię, środkową – śródowocnię i wewnętrzną – wowocnię. Do tego typu owoców zaliczamy pestkowce i jagody. Pestkowiec posiada soczystą, zmięśniałą śródowocnię, natomiast wowocnia składa się z twardych, martwych komórek tworzących pestkę, która zawiera jedno nasiono o cienkiej łupinie. Pestkowiec może zawierać jedno nasiono bądź kilka. Jagoda posiada całą mięsistą owocnię i zawiera wiele nasion o twardej łupinie.
Ryc. 3 Owoce mięsiste a – pestkowiec, b – przekrój pestkowca, c – jagoda, d – przekrój jagody, e – jagodowaty owoc ogórka, f – przekrój poprzeczny ogórka
Na koniec warto wspomnieć o owocach zbiorowych, które powstają z wielosłupkowych kwiatów, o owocach pozornych, gdzie owoc powstaje przy udziale innych części kwiatu, najczęściej rozrośniętego dna kwiatowego oraz o owocostanie, będącym skupieniem owoców powstałych z jednego kwiatostanu.
Page updated
Google Sites
Report abuse