Szafran

Szafran większości z nas kojarzy się z najdroższą przyprawą świata. Zapewne wiele osób zdziwi się, gdy powiem im, że posiadają go w swoim ogródku. Muszę je jednak rozczarować, gdyż nasz ogródkowy szafran, to nie ten przyprawowy, uprawny gatunek. Krokus (Crocus sp.), gdyż tak brzmi inna, bardziej znana nazwa, to urokliwa, wczesnowiosenna roślina. Najczęściej występuje jako szafran wiosenny (Crocus vernus), jednakże hodowcy stworzyli tak wiele ciekawych odmian i hybryd, że nieraz bardzo ciężko określić przynależność gatunkową, a i sami twórcy systematyki roślin nie są zgodni co do taksonomii. Dla uproszczenia więc opiszę tu rodzaj, a nie konkretny gatunek.

Wygląd

Szafran, to niewielka, bulwiasta bylina dorastająca do około 10 cm wysokości. Należy do grupy roślin jednoliściennych. Każda roślinka wypuszcza kilka wąskich, rynienkowatych liści. Pośrodku liści widoczny jest biały pasek biegnący przez całą jego długość.

Kwiaty

Szafran posiada stosunkowo duże kwiaty, stanowiące często połowę wysokości całej rośliny. Ciekawostką jest fakt, iż istnieją nie tylko gatunki kwitnące wiosną, ale i jesienią. Do tych ostatnich należy chociażby szafran okazały (Crocus specious), który kwitnie na przełomie września i października oraz posiada fioletowe i niebieskie kwiaty. Większość uprawianych przez nas szafranów, to jednak rośliny kwitnące wczesną wiosną i, w zależności od pogody, jest to początek marca do końca kwietnia. Zdarza się nieraz, iż rośliny te przebijają się jeszcze przez pokrywę śnieżną. Obecnie na rynku mamy całą gamę kolorów i wzorów tych kwiatów. Mogą być białe, żółte, niebieskie lub fioletowe. Mogą posiadać paskowanie, żyłkowanie lub cieniowanie. Mogą być mniejsze lub większe. Jak na tak maleńką roślinę, posiada ona olbrzymi potencjał ozdobniczy.

Wymagania

Wiele gatunków rośnie naturalnie w Polsce i Europie, a więc i ich wymagania nie są duże ze względu na naturalne przystosowanie do panujących tu warunków. Warto jednak zwracać uwagę na odmiany ciepłolubne gatunków, na przykład szafran żółtokwiatowy, który przy większych mrozach może przemarzać. W razie wątpliwości, należy zastosować jedną z najprostszych metod osłaniania roślin – nie zgrabiać liści jesienią, a jeśli brak naturalnie opadłej warstwy, można zebrać liście ze ścieżek czy trawnika i obsypać nimi zimujące bulwocebule. Po kilku/kilkunastu latach wykopujemy i dzielimy je. Szafran wymaga stanowiska słonecznego, ewentualnie lekko cienistego, gleby żyznej, przepuszczalnej, niezbyt wilgotnej, gdyż jak większość roślin cebulowych i podobnych może dość łatwo zgnić.

Zastosowanie

Krokusy najlepiej wyglądają posadzone po kilka w kępie. Nadają się do sadzenia w małych i dużych grupach na skalniaku wśród niskich bylin typu macierzanka czy rozchodniki. Nadają się na obramowania rabat czy murków oporowych, zwłaszcza z roślinami ozdobnymi w późniejszym terminie. Można je sadzić na tarasach, przy stopniach w miejscach widocznych, gdzie wczesną wiosną brak jeszcze zieleni i koloru. Urokliwie prezentują się również w trawniku, jednakże wiele odmian po pewnym czasie zanika i należy posadzić je ponownie. Trawę kosimy po zżółknięciu liście szafranu. Polecane są również do ogrodów naturalistycznych.

Źródła:

1. Hellwing Z. 1975. Byliny w parku i ogrodzie. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśnicze, Warszawa, ss: 230-232.